Zespół uzależnienia od alkoholu to poważna choroba, która może mieć wyniszczające konsekwencje dla osoby dotkniętej chorobą i osób z jej otoczenia. Osoby uzależnione często minimalizują problem, tłumacząc nadmierne spożycie alkoholu na różne sposoby. Nierzadko zdarza się, że współuzależnieni bliscy osób uzależnionych nie dostrzegają problemu. Możliwe jest przewlekłe nadużywanie alkoholu przez wiele lat. Jednak przerwanie uzależnienia bez odpowiedniej terapii może być trudne. Pacjenci często nie chcą przez to przechodzić, ponieważ nie są świadomi swojego uzależnienia. Zdarzają się przypadki delirium alkoholowego. Jest to stan, który stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia i wymaga leczenia na oddziale szpitalnym. Dowiedz się więcej o majaku alkoholowym i sposobach jego leczenia.
Majaczenie alkoholowe, zwane też po łacinie delirium tremens, jest kliniczną manifestacją abstynencji alkoholowej. Jest ono spowodowane nagłym zaprzestaniem lub nadmiernym spożyciem alkoholu, zwanym również ciągiem alkoholowym. Uzależnienie to ciągłe, długotrwałe spożywanie alkoholu, które powoduje zmiany w układach biochemicznych mózgu. Jest to mechanizm przystosowujący do ciągłego funkcjonowania w środowisku odurzenia. Wiadomo, że nadmierne spożycie alkoholu może powodować spowolnienie funkcji neuronów (głównie dopaminergicznych), a także wiele zmian w receptorach ośrodkowego układu nerwowego biorących udział w reakcjach homeostatycznych. Zmiany te mogą być również spowodowane nagłym przerwaniem lub zmniejszeniem spożycia alkoholu. W efekcie dochodzi do dysregulacji w autonomicznych układach nerwowych i obniżenia progu drgawkowego. Zespół Absyntu jest zaburzeniem psychicznym i somatycznym, które wynika z nadmiernej pobudliwości neuronów. U około 5% dotkniętych nim osób rozwija się delirium, które może prowadzić do ciężkiej psychozy i potencjalnie śmiertelnych konsekwencji. Zespołowi abstynencyjnemu mogą również towarzyszyć drgawki. Mogą one prowadzić do poważnych urazów, zaburzeń elektrolitowych i wzrostu temperatury ciała. Pacjenci mogą stać się agresywni i drażliwi, co może zagrażać ich bezpieczeństwu oraz bezpieczeństwu innych osób.
Po szybkim odstawieniu lub ograniczeniu spożycia alkoholu, majaczenie alkoholowe może rozwinąć się między 1 a 5 dniem roboczym. Jednym z częstych objawów jest zaburzona orientacja allopsychiczna, gdzie pacjenci nie są w stanie określić czasu i miejsca, w którym się znajdują. Nie mają też komfortu podawania swoich danych osobowych. Delirium mogą towarzyszyć również halucynacje, które zawierają nieprzyjemne treści, co często może wywoływać duży lęk u pacjenta. Chociaż halucynacje wzrokowe i słuchowe są zwykle najczęstsze, mogą również dotyczyć wszystkich innych zmysłów. Częste są urojenia prześladowcze. Pacjent wierzy, że jest ścigany, śledzony lub że ktoś go pilnuje. Pacjent może mieć wrażenie, że prawdziwa sytuacja "dzieje się" właśnie teraz i będzie reagował odpowiednio do tego, co właśnie przeżył. Pacjenci w psychozie mogą reagować agresywnie na bodźce zewnętrzne i mają znacznie większą pobudliwość.
Delirium może być jednym z elementów alkoholowego zespołu odstawienia. Jednak wraz z napadami odstawienia mogą wystąpić również objawy typowe dla zaburzeń depresyjnych oraz zwiększona wrażliwość na ból. Można również zauważyć zwiększoną potliwość, wysokie ciśnienie krwi i przyspieszone bicie serca.
Rozpoznanie delirium może świadczyć o konieczności przyjęcia na oddział szpitalny. Ma on na celu zmniejszenie nasilenia objawów psychotycznych, a także wyrównanie niedoborów witamin i elektrolitów. W trakcie leczenia należy zachować spokój i przyjazną atmosferę, ponieważ bodźce zewnętrzne mogą nasilać objawy delirium. Jeśli zagrożone jest bezpieczeństwo pacjenta, konieczne może być przymusowe unieruchomienie w łóżku.
Majaczenie alkoholowe może trwać nawet do tygodnia. U pacjenta w utrzymującym się złym stanie zdrowia mogą występować inne schorzenia psychiatryczne i somatyczne. Taka diagnoza jest niezbędna. Te schorzenia mogą szybko doprowadzić do pogorszenia stanu klinicznego pacjenta. Kluczowe jest szybkie postawienie diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Może zaistnieć potrzeba przetransportowania pacjenta do szpitala ze względów medycznych, takich jak monitoring czy dodatkowe badania. W takich sytuacjach wskazane jest wezwanie karetki pogotowia.
Leczenie delirium alkoholowego ma na celu wyrównanie zaburzeń zarówno psychicznych, jak i somatycznych. Po pierwsze, ważne jest nawodnienie pacjenta. Pacjenci w cięższych stanach mogą wymagać podawania płynów dożylnie. Ważne jest wyrównanie zaburzeń elektrolitowych. Mogą one prowadzić do poważnych i tragicznych w skutkach powikłań, takich jak zaburzenia rytmu serca. Objawy psychotyczne mogą być również kontrolowane przez leki zmniejszające aktywność neuronów. Ważna jest suplementacja witaminami z grupy B, gdyż uzależnienie od alkoholu może prowadzić do ich niedoboru. Konieczne może być leczenie dodatkowych schorzeń, w zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta, np. leczenie urazów doznanych podczas upadku, czy leczenie zapalenia płuc. Te schorzenia często współistnieją u pacjentów cierpiących na alkoholizm.
Skuteczne leczenie uzależnienia od alkoholu (alkoholizmu) jest najlepszym sposobem zapobiegania delirium. Istnieje wiele możliwości terapii indywidualnej i grupowej, które mogą być wykorzystane do pomocy osobom dotkniętym alkoholizmem, jak również ich bliskim.
